Ngày làm việc thứ hai của kỳ họp thứ 8 Quốc hội (QH) khóa XIII (21-10), vấn đề nợ công, bội chi, tham nhũng lãng phí tiếp tục được các đại biểu (ĐB) bàn luận sôi nổi trong phiên thảo luận tổ về tình hình kinh tế-xã hội và thu chi ngân sách. Điều nhiều ĐB lo ngại nhất hiện nay vẫn là bài toán luẩn quẩn khi mà nợ công ngày càng tăng nhanh trong khi gánh nặng cho chi thường xuyên không giảm và nhu cầu cho đầu tư phát triển xã hội ngày một nhiều.

Xài nhiều, nợ nhiều, lấy đâu đầu tư

ĐB Lê Thanh Hải, Bí thư Thành ủy TP.HCM, cho rằng tỉ lệ cơ cấu ngân sách như hiện nay rất đáng lo nhưng đáng lo hơn là xu hướng chi thường xuyên ngày càng tăng nhanh trong khi chi đầu tư giảm. “Hằng năm, chúng ta bàn về ngân sách đều nói chi thường xuyên phải giảm nhưng thực tế con số đó chiếm 65% đến 72% nguồn thu. Trong khi muốn phát triển thì tốc độ tăng chi thường xuyên phải chậm hơn tốc độ tăng chi cho đầu tư phát triển. Với tình hình này, cộng với tỉ lệ dùng để trả nợ cao thì còn gì nữa mà chi đầu tư?” - ông Hải lo ngại.

ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm, Chủ tịch HĐND TP.HCM, nêu ý kiến: “Tình hình cân đối ngân sách cho năm 2015 căng thẳng lắm, thậm chí không có đủ tiền để thực hiện lộ trình cải cách tiền lương. Năm nay và năm tới muốn tăng lương cần tối thiểu 40.000 tỉ đồng nhưng không lấy đâu ra”.

Theo ĐB Đỗ Văn Đương, trong khi ngân sách đang căng thì cử tri phản ánh nhiều điểm thu ngân sách chưa sâu sát. Tình trạng nợ đọng thuế, trốn thuế, chiếm đoạt thuế còn rất nghiêm trọng, lên đến cả hàng ngàn tỉ. Thậm chí có công ty khai thác khoáng sản nợ 300 tỉ đồng không nộp thuế. Thêm vào đó là tệ tham nhũng, lãng phí nặng nề càng làm cho nguồn ngân sách bị hao hụt rất nhiều. “Theo như Thủ tướng nói hiện có hàng ngàn quy hoạch, có cái không sử dụng được để đấy, treo, lãng phí… Có những ký túc xá xây lên trên 100 tỉ đồng không ai ở, bến cảng xây xong không ai vào. Trong khi chi nuôi bộ máy nhiều nhưng mãi không giảm được. “Bao nhiêu năm nói tinh giản biên chế nhưng có giảm đâu. Theo tôi, 1/3 cán bộ, công chức ăn theo nói leo, sáng cắp ô đi tối cắp ô về là có thật. Chúng ta nghèo nhưng xài sang. Nhiều đoàn đi nước ngoài tiêu tốn bao nhiều tiền ngân sách nhưng không để làm gì… Còn DNNN được ưu đãi đủ thứ nhưng đóng góp ngân sách thấp… Chính những việc này khiến nợ công tăng, kinh tế kém phát triển” - ông Đương nêu thực trạng.

Mạnh tay siết chi để trả nợ công

Liên quan đến con số nợ công, bà Tâm cho rằng nợ công nói theo định nghĩa của chúng ta thì chưa kịch trần nhưng thực tế là đã kịch trần rồi. “Chúng ta nói chưa kịch trần là để động viên nhau, ai cũng biết nhưng phải vỗ về lẫn nhau như vậy là không ổn” - ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm nêu chính kiến.

ĐB Đỗ Văn Đương cũng cho rằng nợ công mấy năm nay liên tục tăng và đã chạm ngưỡng an toàn 64% GDP, trong khi bội chi tăng trở lại. “Điều này cho thấy khả năng an ninh tài chính được đánh giá là đang rất nghiêm trọng” - ông Đương nói và đề nghị “QH phải có nghị quyết về nợ công. Trong đó quy định rõ Chính phủ làm gì làm phải trả nợ công; bớt các công trình đầu tư không hiệu quả, đội vốn; tránh tình trạng các địa phương chi vượt dự toán. Đồng thời mạnh dạn giảm biên chế, giảm bội chi. Phải thực hiện quyết liệt bằng cách khống chế chỉ tiêu cụ thể như giảm 1/3 biên chế ở từng cơ quan, giảm 50% các đoàn đi nước ngoài…”.

ĐB Trần Du Lịch tỏ ra thất vọng vì không thấy quyết sách đột phá để xử lý được nợ công. Theo ĐB Lịch, nền kinh tế đang lên nhưng vẫn còn quá yếu, vẫn cà rề cà rề, khỏe không ra khỏe, bệnh không ra bệnh và đang kém hơn các nước trong khu vực nhiều. “Vì vậy tôi đề nghị để năm 2015 khởi sắc trở lại, tạo đà cho 2016-2020 thì tổng cầu phải tăng. Muốn thế QH cần có nghị quyết về một số quyết sách để thoát sự trì trệ hiện nay như trong thủ tục giải ngân đang rất nhiêu khê, ngưng trệ khủng khiếp, nghẽn đủ thứ cần được xử lý, đồng thời phải giảm lãi suất trung hạn…” - TS Lịch đề nghị.

Theo: PLO