Sau khi nhận được đơn tố cáo của ông Ngô Quang Bảy, Thương binh, nạn nhân chất độc da cam/Dioxin, Cựu chiến binh (CCB), hiện cư trú tại tổ 7, khu 5, phường Yết Kiêu, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, về việc gia đình ông và gia đình ông Đạm, bà Liên bị ông Bùi Lai Thành cùng cư trú trên địa bàn lấn chiếm đất. Khi Công ty CIENCO 507 được phép của Chính phủ và UBND tỉnh Quảng Ninh đền bù, di dời, giải phóng mặt bằng để xây đựng cơ sở hạ tầng, bằng nhiều thủ đoạn Bùi Lai Thành đã kê khai phần đất khai phá và phần đất lấn chiếm của 3 hộ gia đình (ông Bảy, ông Đạm, bà Liên) để được UBND phường Yết Kiêu xác nhận và Công ty CIENCO 507 đền bù 219.372.000 đồng, cho tái định cư 217m2 đất. Từ năm 2002 đến nay ông Ngô Quang Bảy cùng ông Đạm (đã chết năm 2011), bà Liên kiên trì đội đơn khiếu nại, tố cáo đến nhiếu cấp, nhiều ngành và các cơ quan ngôn luận. Chúng tôi đã có buổi làm việc với các hộ dân và ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Chủ tịch UBND phường Yết Kiêu. Theo các chứng cứ, chúng tôi được biết, để trả lời đơn khiếu nại, đơn tố cáo của ông Ngô Quang Bảy nhiều lần từ tỉnh, thành phố Hạ Long, phường Yết Kiêu, tổ dân phố có hộ ông Bảy, ông Đạm, bà Liên (bên khởi kiện) và hộ ông Bùi Lai Thành (bên bị kiện), cùng đại diện của Công ty vận tải Khách Thủy (đơn vị được UBND tỉnh giao đất), một số hộ dân sinh sống lâu năm biết rõ nguồn gốc đất đai đang tranh chấp dự họp. Biên bản được lập đều xác định diện tích đất của hộ ông Bảy, ông Đạm, bà Liên đã bị ông Bùi Lai Thành lấn chiếm là đất trước đây được Công ty vận tải khách Thủy giao cho các hộ tạm thời quản lý và sử dụng.
Để có căn cứ xác thực, ngày 10/4/2012, Chủ tịch UBND TP. Hạ Long ban hành Quyết Định số 781/QĐ-UBND xác minh rõ nguồn gốc thửa đất số 01, ông Bùi Lai Thành đang sử dụng được đo vẽ tại bản đồ địa chính số 5, ký hiệu E6-IV-B-b lập năm 1997.
Thực hiện Quyết Định của Chủ tịch UBND TP. Hạ Long, ngày 01/6/2012, UBND TP. Hạ Long đã tổ chức cuộc họp, dưới sự chủ trì của Chủ Tịch UBND TP. Đào Xuân Đan. Tham gia cuộc họp có các cán bộ ban, ngành chức năng TP, UBND phường Yết Kiêu, lãnh đạo Công ty 507, nguyên lãnh đạo Công ty Vận Tải khách Thủy, nguyên lãnh đạo Công ty Xếp Dỡ Quảng Ninh, các vị đại diện tổ dân phố và các đương sự.
Ông Lê Anh Phần, nguyên Chủ nhiệm Công ty Vận tải khách Thủy và các ông, bà nguyên là lãnh đạo Công ty Vận tải Khách thủy, Công ty Xếp Dỡ khẳng định, diện tích đất Công ty cấp cho 12 hộ (trong đó có hộ ông Bảy, ông Đạm, bà Liên, ông Chưng) theo thông báo số 27/TB, ngày 27/12/1976 là đất của Công ty do Nhà nước giao. Phần kiến trúc, tôn tạo mặt bằng do các hộ tự làm. Khi có Quyết Định của UBND tỉnh bàn giao cho Công ty Xếp Dỡ, Công ty Khách thủy bàn giao nguyên trạng về quản lý cả diện tích đất, cơ sở sản xuất và công nhân. Khu đất Công ty đã giao cho các hộ, Công ty không bàn giao.
Biên bản cuộc họp ngày 02/8/2002 của tổ dân tổ 31A-32C, khu 5, phường Yết Kiêu, các ý kiến đều cho rằng: "03 hộ có công khai phá. Khu đất đó nằm trong khu vực Công ty Khách thủy bàn giao cho XN Xếp dỡ. Ông Thành nếu không được XN Xếp dỡ chấp thuận cho ở thì không được ở đó".
Kết luận biên bản họp làm căn cứ để UBND TP. Hạ Long ban hành Quyết định số 1070, ngày 18/12/2002, có đoạn viết: "Sau khi nghe ý kiến của ông Duân, bác Nhiễm hội nghị kết luận: Trước đây 03 hộ: Ông Bảy, ông Đạm, bà Liên có công khai phá..."
Ông Bùi Lai Thành trình báo, đất gia đình ông đang ở là do Công ty Xếp dỡ đồng ý cho sử dụng. Tại nhiều cuộc họp Đoàn kiểm tra và UBND phường Yết Kiêu yêu cầu ông Bùi Lai Thành xuất trình giấy tờ của Công ty Xếp dỡ, nhưng ông Thành không xuất trình được. Báo cáo của UBND phường Yết Kiêu gửi UBND TP. Hạ Long số 189/BC-UB, ngày 28/6/2002 có đọan viết: "Đất ở của ông Thành hiện nay là chưa hợp pháp....”
Sau khi xác minh nguồn gốc đất của 3 hộ: Ông Bảy, ông Đạm, bà Liên và căn cứ biên bản cuộc họp có đủ thành phần ngày 01/6/2012; Ngày 7/6/2012, UBND TP. Hạ Long ban hành Văn bản số 1665/K-XMTC Kết luận:
- Diện tích đất do Công ty Vận tải Khách thủy giao cho 12 hộ cán bộ CNVC của Công ty (trong đó có hộ của ông Bảy, ông Đạm, bà Liên) là đất công do Nhà nước quản lý.
- Bản chứng nhận nhà đất ngày 27/10/2003, của UBND, UBNMTTQ phường Yết Kiêu cho đối tượng Bùi Lai Thành để Công ty 507 trả tiền đền bù, di chuyển, GPMB với số tiền 219.372.000đ và bố trí 217m2 đất tái định cư là không đúng với nguồn gốc của thửa đất. UBND TP. Hạ Long yêu cầu UBND phường Yết Kiêu ra Quyết định thu hồi, hủy bỏ bản chứng nhận nhà đất lập ngày 27/10/2003 cho Bùi Lai Thành nhận tiền đền bù GPMB của Công ty 507. Thực hiện Kết luận của UBND TP. Hạ Long, ngày 15/6/2012, UBND phường Yết Kiêu ban hành Quyết định số 64/QĐ-UBND, thu hồi, hủy bỏ bản chứng nhận nhà đất đối tượng đền bù, di chuyển, GPMB xây dựng công trình khu đô thị mới Vụng Đâng, ngày 27/10/2003 của UBND, UBMTTQ phường Yết Kiêu đã xác lập cho đối tượng Bùi Lai Thành. Xác lập lại bản chứng nhận nhà đất đối tượng bồi thường, di chuyển, GPMB đúng nguồn gốc thửa đất để Công ty 507 lập lại phương án đền bù, GPMB đúng quy định, đúng đối tượng.
Về việc trả tiền đền bù của Công ty 507 cho ông Bùi Lai Thành, UBND TP. Hạ Long kết luận : "Công ty 507 thực hiện đền bù diện tích thu hồi tại thửa đất số 1, tờ bản đồ địa chính số 5, với diện tích 218,3m2 là không đúng quy định, yêu cầu Công ty 507 thu hồi phương án đền bù ngày 20/12/2003 lập cho ông Bùi Lai Thành. Công ty 507 lập lại phương án đền bù sau khi xác định rõ nguồn gốc đất..."
Bản Kết luận của UBND TP. Hạ Long yêu cầu Chi cục Thuế TP. Hạ Long thực hiện thoái thu tiền thuế nhà đất của hộ ông Bùi Lai Thành từ năm 1993-2001 đúng quy định.
Như vậy, suốt hơn 10 năm CCB, thương binh, nạn nhân chất độc da cam/Dioxin Ngô Quang Bảy và hộ ông Đạm, bà Liên, sau khi ông Đạm chết, bà Nguyễn Thị Lê (vợ ông Đạm) thay chồng tiếp tục đội đơn khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan công quyền đòi sự công bằng là có cơ sở. Sau nhiều lần họp dân, mời các nhân chứng và đương sự cộng với việc xác minh công phu của các ban, ngành chức năng, cuối cùng UBND TP. Hạ Long cũng đưa ra được Kết luận: Thửa đất số 1, tờ bản đồ địa chính số 5 và diện tích các hộ đang sử dụng là đất của Công ty vận tải Khách thủy Quảng Ninh được UBND tỉnh giao quản lý, sử dụng. Năm 1976, Công ty giao cho các hộ (trong đó có hộ ông Bảy, ông Đạm, bà Liên) là đất công do Nhà nước quản lý.
Trong qua trình thực hiện công vụ UBND, UBMTTQ phường Yết Kiêu, Công ty 507 và Chi cục Thuế TP. Hạ Long đã có nhiều sai sót dẫn đến sự khiếu kiện, tố cáo kéo dài.
Việc giải quyết đơn thư công dân của UBND TP. Hạ Long nhiều năm qua là quá muộn, kéo dài, khiến người dân bức xúc, thiếu lòng tin vào sự lãnh đạo của chính quyền.
Kết luận của UBND TP. Hạ Long vẫn còn “treo lơ lửng” đối với các hộ Ngô Quang Bảy, bà Nguyễn Thị Lê (vợ ông Đạm) và bà Đinh Thị Liên, nhưng cũng đã hé mở sự thật dần dần được sáng tỏ.
Theo Luật Đất đai, từ ngày 01/7/2004 (sửa đổi) diện tích đất của 03 hộ trên được Công ty Vận tải Khách Thủy giao tạm thời sử dụng trước ngày 15/10/1993 (ngày Luật Đất đai có hiệu lực) là giấy tờ hợp pháp. Diện tích đất của 03 hộ nằm trong khu vực quy hoạch đất ở khu dân cư, không có tranh chấp thì 03 hộ được xem xét cấp Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất và được hưởng đền bù, GPMB khi Nhà nước thu hồi xây dựng công trình công ích.
Công luận rất mong UBND TP. Hạ Long tiếp tục giải quyết dứt điểm vụ việc theo quy định của pháp luật, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các gia đình đã 10 năm liên tục đi khiếu nại. Đặc biệt, các cơ quan có thẩm quyền ở TP. Hạ Long và tỉnh Quảng Ninh phải xử lý nghiêm minh những cán bộ, đảng viên đã cố tình làm sai trong vụ việc này gây thiệt hại đến uy tín và tiền bạc của Nhà nước và công dân./.
Hạ Long, ngày 10/7/2012.
Bài và ảnh : Tây Ninh