Bước đột phá công nghệ trong giáo dục

“Đề án thí điểm mô hình đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục tiểu học từ lớp 1 đến lớp 3 tại TP.HCM năm học 2014 - 2015” (Đề án SGK điện tử và máy tính bảng) đang chờ được Bộ GD – ĐT phê duyệt. Theo đó, nguồn kinh phí được dự toán là 4.000 tỷ từ ngân sách thành phố và nguồn xã hội hóa.

Theo tin tức, Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó giám đốc Sở Giáo dục cho biết, đề án sách giáo khoa điện tử sẽ là một trong những phương pháp đổi mới giáo dục ở tiểu học nhằm tạo đột phá theo xu hướng toàn cầu hóa.

Tiết học Lịch sử sử dụng sách giáo khoa điện tử Classbook của trường THCS Quang Lịch, Thái Bình. Ảnh: Xuân Bách

Mỗi học sinh sẽ được trang bị một máy tính bảng cài đặt SGK được số hóa theo công nghệ 3D với các phầm mềm khác nhau sẽ giúp việc tương tác giữa thầy và trò hiệu quả. Máy tính bảng làm bài giảng trở nên sinh động, đa dạng màu sắc và đỡ nhàm chán hơn trước.

Đồng thời, ứng dụng máy tính bảng sẽ khiến cho học sinh hứng thú trong học tập, chủ động tìm tòi nguồn tri thức vô tận trên mạng, kích thích tính năng động sáng tạo, khả năng tư duy của học sinh.

Hơn nữa, đổi mới phương pháp quản lý giáo dục tiểu học theo hướng sử dụng công nghệ thông tin đảm bảo tính khoa học, chính xác, hiệu quả. Nếu SGK điện tử thay thế sách in thì Nhà nước sẽ không phải tốn tiền in lại sách giấy, phát hành sách hàng năm. Theo đó, mỗi khi Bộ GD - ĐT thay đổi nội dung, phần mềm sẽ được tự động cập nhật.

Ông Đỗ Minh Hoàng, Chánh văn phòng Sở GD - ĐT TP.HCM, cho rằng đây là một đề án đúng đắn và cần thiết. Trong buổi làm việc đầu năm 2014, các em học sinh có đề đạt, muốn được triển khai lớp học thông minh, ứng dụng SGK điện tử, máy tính bảng, thay vì phải cầm theo SGK nặng nề. 12 bộ sách trong 1 máy tính bảng sẽ giảm thiểu được gần chục kg sách, các em sẽ không phải mang vác nặng khi đến trường.

Vì thế, lãnh đạo TP.HCM mới có chủ trương thí điểm sử dụng SGK điện tử cho học sinh thành phố. Đồng thời, cũng là chủ trương của Bộ đang triển khai SGK điện tử. Dựa trên đó, thành phố mới chỉ đạo Sở GD-ĐT xây dựng đề án sử dụng SGK điện tử trong hệ thống giáo dục TPHCM.

Với hạ tầng công nghệ thông tin tốt, 100% số trường học đều kết nối mạng internet phục vụ quản lý và một phần trong giảng dạy, TP Hồ Chí Minh hoàn toàn có thể thành công nếu quyết tâm hiện đại hoá trường học. 

Lợi bất cập hại khi cho trẻ dùng máy tính bảng

Các học sinh được áp dụng từ lớp 1 – 3, nên phải dạy trẻ học viết, học đọc trước khi sử dụng máy tính, bởi nếu không biết chữ thì việc làm chủ công nghệ thông tin cũng không thể khai thác được nhiều kiến thức. Trong khi điều đó phải cần học tập trực tiếp, thực hành viết, thực hành đọc chứ không phải trên máy.

Bà Đoàn Huệ Dung, Trưởng khoa Ngoại ngữ Sư Phạm, Đại học Nông Lâm TP.HCM trao đổi, máy tính bảng chỉ phát huy tác dụng khi giáo viên và học sinh đã có văn hóa sử dụng công nghệ, giáo viên đã quen với phương pháp dạy học sáng tạo, dạy tích hợp; học sinh đã hình thành và quen với lối học chủ động, học độc lập. Trong khi các em còn nhỏ, khả năng tự chủ chưa cao, dễ bị lôi cuốn vào các tính năng khác của máy như xem phim, chơi game...

Với hàng chục chiếc máy tính bảng trong lớp thì cả thầy cô lẫn học sinh chỉ chú tâm vào việc sạc pin, vào wifi, mở phần mềm cũng hết buổi học. Khi đồng loạt các lớp đều sử dụng máy tính bảng thì đường truyền internet, wifi có đủ mạnh để sử dụng các thiết bị hiện đại này hay không?

Một vấn đề cũng khiến tất cả mọi người lo lắng là tác động của việc sử dụng máy tính bảng quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe. Trong khi các học sinh tiểu học cần được vận động càng nhiều càng tốt, bị thu hút vào máy tính bảng thì các em đâu có còn thời gian dành cho vui chơi nữa.

Điều quan trọng nhất là việc lạm dụng thiết bị điện tử sẽ hại mắt, trong khi mắt các em còn non dễ cận thị. Cả ngày ở trường các cháu ôm máy tính bảng, rồi về nhà tiếp tục sử dụng nữa, sẽ gây áp lực cho đôi mắt. Việc sử dụng quá nhiều máy tính bảng như thế có thể sẽ làm cho các cháu bị tình trạng khô mắt, mỏi mắt.

Trẻ trong độ tuổi các em học sinh tiểu học này này chỉ nên sử dụng máy tính bảng khoảng 30 phút liên tục. Sau đó cho mắt nghỉ ngơi bằng cách nhìn xa khoảng 10 - 15 phút để thư giãn mới có thể tiếp tục học được.

Vì vậy, yêu cầu máy cần có các tính năng đặc biệt cho chống chịu lực cao, màn hình lớn, có những tính năng đặc biệt để hạn chế bệnh về mắt (tận khúc xạ về mắt: cận, loạn thị…) khi trẻ thường xuyên đọc, xem, làm bài tập trên máy.

Chi phí của phụ huynh cũng là điều đáng bàn đến, bởi không phải ai cũng có khả năng mua máy tính bảng cho con học tập. Nhất là khi trang bị cho con, phụ huynh nào cũng muốn mua máy tốt.

Tuy đã có sự hỗ trợ cho các học sinh có hoàn cảnh đặc biệt nhưng nếu chẳng may con làm rơi máy vỡ hoăc hỏng thì việc thay thế linh kiện mới, mua mới sẽ khiến các gia đình gặp khó khăn.

Hiệu trưởng các trường tiểu học và trưởng phòng giáo dục ở TP.HCM trong buổi hội thảo về đề án. Ảnh.Báo Tuổi trẻ

ThS. Lê Thị Lan Anh, Phó Viện trưởng Viện Phát triển Giáo dục và Trí tuệ Việt cho biết, cần sự kết hợp của nhà quản lý, nhà trường và gia đình trong thời gian dài. Trước khi triển khai, đề án cũng cần có những bước đệm chuẩn bị kỹ lưỡng. Cần thí điểm trong diện hẹp, rút kinh nghiệm, sau đó hoàn thiện mới có thể áp dụng trên diện rộng.

Chính vì thế, nếu ngay lập tức triển khai trong năm học 2014 - 2015 này, nhiều người khẳng định đề án này không khả thi và chắc chắn sẽ lãng phí 4.000 tỷ.

Theo NDT