Luồn lách giữa dòng người trong phố phường chật hẹp, rồi cuối cũng cũng tới được cầu vượt Thanh Trì. Các anh lái xe của cơ quan tôi, khi đi công tác thường chọn tuyến đường này, bởi với các anh, đi đường này sẽ nhanh hơn đi các đường khác chừng một giờ đồng hồ, đường lại rất thông thoáng. Đó là những ưu điểm của đường cao tốc và cầu vượt. Một không khí thật thoáng đãng và dễ chịu. Mùi thơm từ những cánh đồng lúa thoang thoảng bay theo dọc đường đi.

Gói thầu số 2 Dự án Vành đai 3 đã hoàn thành thi công

Tụi bạn tôi bảo: “Cậu nên chuyển về đây. Ở đây thoáng đãng và dễ chịu hơn nội đô rất nhiều.” Chuẩn bị có rất nhiều đường cao tốc rồi. Cậu chỉ đi khoảng 20 phút là sẽ đến cơ quan. Có cả mấy cung đường, đi đường nào cũng nhanh như nhau. Đường Lê Văn Lương, đường Trung Hòa, đường Thanh Xuân v..v. Các tuyến đường này phần lớn nằm trong dự án đường vành đai 3. Chuyển về ngoại đô ư ? Còn gì bằng.

Tôi thường xuyên đi công tác ở Thái Lan. Dọc đường từ sân bay quốc tế Suvarnabhumi tới thủ đô Bangkok có rất nhiều tuyến đường cao tốc, những tuyến đường có tới 5 - 6 làn đường chạy song song. Điều kiện vật chất và cơ sở hạ tầng của Việt Nam hiện nay khó có thể so sánh được với Thái Lan. Cơ sở vật chất là điều quan trọng, song quan trọng hơn cả vẫn là ý thức của người dân khi tham gia giao thông, tham gia các sinh hoạt nơi công cộng. Đường cao tốc cũng như các tuyến phố của Thái Lan hầu như không có các sinh hoạt kinh doanh nơi lòng đường, vỉa hè. Các sinh hoạt buôn bán, kinh doanh đều được đưa về những nơi tập trung, và ở trong các tuyến phố nhất định. Tôi sống ở Hà Nội mà vẫn thường mơ tưởng về những đường phố ở Thái Lan. Có lẽ, đối với những sinh hoạt này, cần phải tạo cho nhân dân thành thói quen và dần dần đi vào nề nếp.

Các tuyến đường thuộc dự án vành đai 3 đều do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) trợ giúp qua nguồn vốn vay ODA của chính phủ Nhật Bản. Chủ đầu tư thuộc Ban quản lý dự án Thăng Long, thuộc Bộ Giao thông vận tải. Nguồn vốn vay ưu đãi với thời gian dài hạn và lãi suất không đáng kể. Trong 10 năm đầu, kể từ những năm 90, JICA đã trợ giúp cho Việt Nam phát triển cơ sở hạ tầng đã bị hủy hoại và hư hỏng nhiều sau 20 năm chiến tranh. JICA đã trợ giúp cho Việt Nam cải tạo cầu trên đường quốc lộ 1. Đó là dự án cải tạo cầu trên đường quốc lộ 1- Những cầu bị bom hủy rất nghiêm trọng, dự án cải tạo cầu đường sắt dọc tuyến Bắc – Nam. Đây là 2 dự án rất quan trọng cho giao thông Việt Nam. Cũng như nhiều nước khác, hiện nay Việt Nam đang được hỗ trợ các vốn vay dài hạn với lãi xuất thấp từ phía JICA nhằm trang bị cơ sở hạ tầng, cải thiện môi trường đô thị, phát triển nông thôn, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, giáo dục đại học và sau đại học. Và hiện nay, JICA đầu tư tới 40 % danh mục là vào khu vực giao thông. Điển hình là các dự án giao thông đô thị, như dự án vành đai 3, với đoạn đường Mai Dịch – Trung Hòa, tổng chiều dài 3.575 km, lý trình từ km 19 + 620 đến km 23 + 195, đoạn đường Trung Hòa – Thanh Xuân, tổng chiều dài 2.070 km, từ lý trình km 23 + 195 đến km 25 + 265, đoạn đường Thanh Xuân Bắc – Hồ Linh Đàm, tổng chiều dài 3.267 km, từ lý trình km 25+265 đến km 28+532.

Những người công nhân cuối cùng thu dọn công trường

Với việc trợ giúp cho Việt Nam phát triển giao thông đô thị, JICA mong muốn được góp phần làm cho nền kinh tế của Việt Nam phát triển, để trở thành một nước có môi trường đầu tư tốt, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

     Có thể, những con đường cao tốc này sẽ chưa bằng được hệ thống tàu điện ngầm, hay tàu điện trên không như skytrain ở các nước phát triển, nhưng nó đã góp phần quan trọng cho việc giảm tải lưu lượng giao thông trong thời gian nhanh nhất có thể, bởi nhu cầu và sinh hoạt của con người không thể dừng dù chỉ một ngày. Và bởi vì xây dựng cầu vượt trên không mang lại rất nhiều lợi ích, không chỉ về giao thông mà còn có cả lợi ích kinh tế.

        Dự án đường vành đai 3 của thành phố Hà Nội được khởi công xây dựng từ tháng 6/2010 với tổng chiều dài khoảng 8.912m, bao gồm 385m đường dẫn và 8.527m cầu cạn chạy suốt. Khi đưa vào sử dụng, tuyến đường này sẽ góp phần giảm tải cho các tuyến đường của Hà Nội, đặc biệt nó sẽ giải tỏa được tình trạng ách tắc giao thông ở các nút Thanh Xuân, Trung Hòa, Lê Văn Lương… Việc đưa vào sử dụng tuyến đường vành đai 3 sẽ đáp ứng yêu cầu tăng trưởng kinh tế, giao thông của thành phố Hà Nội và các khu vực lân cận. Góp phần nâng năng lực vận chuyển của tuyến đường, đặc biệt tuyến từ phía nam và đông bắc chạy qua trung tâm Hà Nội ra sân bay quốc tế Nội Bài. Dự án đường vành đai 3, cả 3 gói thầu, các nhà thầu đã thực hiện với tiến độ đều nhanh hơn tiến độ ký kết ban đầu. Gói thầu số 1, thi công thuộc nhà thầu liên danh SAMWHAN – CIENCO 4 được khởi công ngày 20 tháng 2 năm 2011. Ngày hoàn thành là 8 tháng 7 năm 2013, nhưng dự kiến sẽ hoàn thành vào ngày 30/10/2012, rút ngắn được 8 tháng. Gói thầu thứ 3 thuộc nhà thầu lên danh TLG – CIENCO 8 – CIENCO 4. Ngày khởi công là 4 tháng 6 năm 2010, ngày phải hoàn thành theo hợp đồng là 22/11/2012, dự án này đã hoàn thành vào 30 tháng 6 năm 2012, rút ngắn 5 tháng. Đặc biệt, với gói thầu số 2 thuộc nhà thầu công ty TNHH Xây dựng Sumitomo Mitsui, Nhật Bản khởi công ngày 20 tháng 7 năm 2011, ngày hoàn thành theo hợp đồng là 18 tháng 1 năm 2014. Dự kiến nhà thầu này sẽ rút ngắn tiến độ xuống 15 tháng, và cho đến nay công tác thi công đã được hoàn thành. Nhà thầu Nhật Bản thuộc Công ty xây dựng SUMITOMO MITSUI, ông KAZUMITSU TAHARA cho biết rằng, để đạt được hiệu quả cao trong công tác thi công và về đích trước thời hạn khi thực hiện dự án vành đai 3, thời gian qua, đơn vị của ông đã làm tốt công tác chuẩn bị, và đổi mới trong biện pháp thi công, áp dụng phù hợp với tình hình kinh tế và đường xá của Việt Nam. Theo yêu cầu của Bộ Giao thông vận tải, với các nhiệm vụ: Đảm bảo an toàn, chất lượng công trình, tiến độ và giá thành, các nhà tư vấn Nhật Bản đã đưa ra những giải pháp hữu hiệu nhằm giúp cho nhà thầu rút ngắn được tiến độ thi công, nhưng vẫn phải đảm bảo được chất lượng.

   Từ năm 2001, khi quyết định đầu tư vào dự án đường vành đai 3, Việt Nam đã đi trước một bước trong công tác giải phóng mặt bằng. Mọi công tác chuẩn bị và giải phóng mặt bằng đã được chủ đầu tư hoàn thành trước khi đi vào giai đoạn thi công.

   Nếu so sánh GDP Việt Nam những năm 90 là 200 USD một người, thì sau thời gian 10 năm đến nay tỷ số GDP của Việt Nam là 1200 USD – 1300 USD cho một người. Theo đánh giá của Ngân Hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển Châu Á, Quỹ tiền tệ thế giới và tổ chức JICA thì Việt Nam đã có sự nỗ lực rất đáng quý trọng, cũng như chủ quyền rất lớn trong việc thực hiện các dự án. Đó cũng là một sự cải thiện rất lớn liên quan đến phát triển kinh tế.

Trong tương lai, Việt Nam đã có dự án quy hoạch xây dựng tàu điện ngầm, tàu điện trên cao cho đô thị Việt Nam. Hiện nay JICA đang trợ giúp Việt Nam tiến hành các giải pháp giao thông, liên quan đến Mettro. Thành phố Hồ Chí Minh đã có tuyến 1, thành phố Hà Nội đang được trợ giúp cho tuyến 1 và tuyến 2 và hiện nay đang ở giai đoạn thiết kế chi tiết. Tôi cũng như nhiều người dân Việt Nam đều mong muốn điều đó sớm trở thành hiện thực. Sẽ tốn kém và mất nhiều thời gian, công sức và tiền của, song việc làm này là cần thiết và không chỉ là công việc của chúng ta ngày hôm nay. Các thế hệ con cháu của chúng ta cần phải hiểu và có ý thức trách nhiệm với nó.

Cần nâng cao hiểu biết về kiến thức khi tham gia giao thông cho người dân, cũng như nâng cao kiến thức, năng lực và hiểu biết về dự án.

Mỗi buổi sáng, đi làm qua những cây cầu vượt, hay qua những đoạn đường cao tốc mới được xây dựng lên, nhìn dòng người và xe tấp nập đi trên cầu, tôi có lẽ cũng như nhiều người dân khác trên khắp cả nước đều mong muốn sẽ có nhiều dự án như thế sớm trở thành hiện thực. Các chị bán rau chở xe thồ từ ngoại ô vào thành phố sẽ không còn phải lo lắng đường phố chật hẹp. Xe cộ đi lại giao thương từ các tỉnh về thành phố, sẽ thuận tiện hơn rất nhiều. Dự án vành đai 3 không chỉ góp phần giải quyết ách tắc giao thông, mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế của thành phố Hà Nội và các tỉnh phía Bắc nói chung.

Trong giấc mơ của tôi sẽ tới ngày tôi một mình trên chiếc trực thăng, một khoảng trời riêng, ngao du khắp các cung đường. Nhưng … đó chỉ là giấc mơ. Và nếu như nó là hiện thực thì tôi lại thấy mình đơn độc quá. Bởi thực tế tôi vẫn đang sống giữa cộng đồng, mọi niềm vui, nỗi buồn của tôi vẫn luôn gắn chặt với nơi này. Mỗi buổi sáng, tôi vẫn phải đưa con đến trường bằng xe gắn máy giữa phố phường chật hẹp, đông đúc. Tôi mong sớm có nhiều tuyến đường cao tốc như các đoạn đường của dự án vành đai 3 được đưa vào sử dụng. Tôi mơ ước đến một giai đoạn nào đó, khi đất nước phát triển, các con tôi sẽ tự mình đi học bằng tàu điện ngầm, bằng skytrain như tôi đã thấy ở Thái Lan, và chỉ bằng một nút bấm, skytrain sẽ đưa tôi trong chốc lát đến với bạn bè.

Dự án vành đai 3 kéo dài, đoạn Mai Dịch – Nam Thăng Long đang tiếp tục triển khai, và có lẽ nhà thầu Nhật Bản sẽ là sự lựa chọn của Bộ Giao thông vận tải Việt Nam. Chừng 6 tháng nữa, tôi sẽ chuyển về khu nhà mới ở gần khu vực này…