Ao tù ngày mưa, bụi mù ngày nắng
Có thể khẳng định rằng thực trạng những con đường ở xã Vĩnh Chấp đúng là “Ao tù ngày mưa, bụi mù ngày nắng”. Tình trạng này cứ kéo dài mãi mà vẫn chưa có được hướng khắc phục khả quan nào. Đây dường như là một câu hỏi chưa có câu trả lời thích đáng dành cho bà con nhân dân xã nhà. Đường giao thông nông thôn của xã không tốt đã ảnh hưởng lớn đến việc đi lại của người dân, hạn chế việc giao thương buôn bán. Xã đã nhiều lần kiến nghị lên cấp trên sớm quan tâm đầu tư xây dựng đường giao thông kiên cố hơn nhưng đến nay do chưa có kinh phí nên vẫn phải chờ, trong khi huy động sự đóng góp từ địa phương rất hạn hẹp không đủ để xây dựng. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt của người dân cũng như kìm hãm sự phát triển kinh tế của xã.
Tiếp xúc với ông Lê Đức Nam, chúng tôi nhận rõ nỗi muộn phiền, suy tư hiện rõ trên khuôn mặt ông. Là một cán bộ lãnh đạo ông thấu hiểu sự khó khăn về giao thông mà tất cả người dân nơi đây đang phải gánh chịu từng ngày. Đoạn đường chính từ QL 1A vào trụ sở UBND xã mặt đường xuất hiện nhiều “ổ gà”, “ổ voi” sâu, rộng đến hàng mét. Những ngày trời mưa, đoạn đường này ngập ngụa bùn đất. Nước mưa ứ đọng tại các “ổ gà”, “ổ voi” không thoát được tạo thành những “ao tù”. Mỗi lần ô tô “bơi” qua khiến nước bắn tứ tung lên hai bên lề đường trước cửa các ki-ốt bán hàng và nhà dân. Về mùa khô, “dù ngồi trong nhà bán hàng nhưng vẫn phải sùm sụp chiếc khẩu trang có lớp màng lọc hoạt tính vì hàng ngày phải sống trong cảnh bụi bặm” - Chị Liễu thôn Lai Bình cho biết.
Hiện tại, toàn xã Vĩnh Chấp có 65,5 km đường giao thông nông thôn, trong đó có 6 tuyến đường chính và hàng trăm tuyến đường dẫn vào các thôn xóm, các khu trang trại chăn nuôi, trồng trọt của người dân. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có một tuyến đường chính nào được đổ nhựa hoặc bê tông. Toàn xã Vĩnh Chấp hiện chỉ mới bê tông hoá được hơn 1.000 m/65,5 km tổng chiều dài các tuyến đường thì quả thật rất khó khăn cho địa phương. “Người trong xã đi quen đường nhiều lúc còn bị sa xuống “ổ gà”, “ổ voi” huống chi người lạ. Nhẹ thì đổ xe, xây xước chân tay, nặng thì gãy chân tay, bó bột đi viện”, bác Hồ Văn Hùng, sống tại thôn Bình An, bức xúc.
Được biết, Vĩnh Chấp là xã nằm ở vùng bán sơn địa nên hướng phát triển chủ lực của địa phương được xác định là xây dựng các mô hình kinh tế trang trại, gia trại chăn nuôi kết hợp với việc canh tác lúa, hoa màu, nuôi trồng thuỷ sản... Tuy nhiên, phần lớn các mô hình này tập trung ở vùng đồi, xa khu dân cư và đường giao thông đi lại khó khăn. Hiện toàn xã có 230 ha ruộng lúa, gần 200 ha đất dùng để trồng cây lâm nghiệp và hàng trăm héc ta đất trồng hoa màu các loại nên có thể nói hàng hoá nông sản của xã rất phong phú. Tuy nhiên do mạng lưới giao thông ở đây chưa được nâng cấp nên đã hạn chế rất nhiều trong việc phát triển kinh tế- xã hội của địa phương, các tư thương vào mua lợn thịt, mua gỗ rừng trồng thường ép giá đối với người dân.
Trụ sở UBND xã Vĩnh Chấp
Làm đường gặp khó do thiếu kinh phí
Mặc dù đã nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành nhưng chừng đó vẫn chưa đủ để Vĩnh Chấp có thể giải quyết được vấn đề huy động kinh phí đầu tư cho giao thông. Là một xã thuộc vùng bán sơn địa, đất đai rộng gần 5.530 ha, dân số gần 5 nghìn người nhưng điều kiện phát triển kinh tế không mấy thuận lợi; đất cằn sỏi đá, một phần phía đông bãi cát bạc màu. Chính vì vậy mà đời sống của nhân dân còn thấp so với các xã khác trong huyện nên việc huy động sức đóng góp của dân để đầu tư xây dựng giao thông nông thôn rất hạn hẹp, không đủ để xã “một sớm một chiều” làm được đường giao thông. Điển hình như ở các thôn: Chấp Đông, Tây Sơn, Tân Bình… tình trạng đường cấp phối cũng đã xuống cấp trầm trọng do xây dựng cách đây đã hơn 10 năm. Nhiều đoạn đường bị hư hỏng nặng do ảnh hưởng đợt mưa lũ đầu tháng 10 năm trước, thậm chí không thể đi xe máy được mà phải đi bộ. Trong khi không đủ kinh phí để bê tông hay nhựa hoá các tuyến đường thì hàng năm xã còn phải bỏ ra số kinh phí bình quân khoảng trên 100 triệu đồng để tu bổ, dặm vá các tuyến đường trên toàn xã. Tuy nhiên việc tu bổ cũng chỉ là biện pháp tạm thời, đối phó nên càng làm cho các tuyến đường xuống cấp nhanh hơn.
Trao đổi với chúng tôi, đồng chí ông Lê Đức Nam , Chủ tịch UBND xã Vĩnh Chấp cho biết thêm: “Tiêu chí về xây dựng giao thông nông thôn trong bộ 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới là khó thực hiện nhất đối với xã Vĩnh Chấp. Hiện nay, xã có 6 tuyến đường chính, hàng trăm tuyến đường nhánh thì mới chỉ bê tông khoảng được 1.000 m (Nhà nước hỗ trợ 60%, người dân đóng góp 40%), số còn lại là đường đất đỏ cấp phối đã xuống cấp. Trong số này, kể cả trục đường chính của xã dài gần 10 km đi ngang qua trụ sở UBND xã vẫn chưa được xây dựng. Còn việc xây dựng các tuyến đường giao thông liên thôn, xóm, chúng tôi mới chỉ đề ra kế hoạch đầu tư, nâng cấp, mở rộng nhưng vẫn chỉ trên... quy hoạch thôi do chưa có kinh phí thực hiện. Thời gian tới, chúng tôi mong muốn cấp trên quan tâm đẩy mạnh đầu tư, hỗ trợ địa phương trong việc xây dựng kiên cố hoá một số tuyến đường giao thông huyết mạch trên địa bàn để phục vụ dân sinh cũng như giúp địa phương sớm hoàn thành các mục tiêu, tiêu chí xây dựng nông thôn mới đã đề ra”.
Vượt qua khó khăn, tập trung phát triển kinh tế
Đứng trước những khó khăn đang tồn tại, Đảng bộ, chính quyền và nhân xã Vĩnh Chấp đã phấn đấu vượt qua, tạo ra những bước đột phá có tầm chiến lược, đưa kinh tế - văn hoá - xã hội phát triển rõ nét, an ninh quốc phòng được giữ vững. Năm 2012 kinh tế địa phương đã có những bước phát triển mới, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Trong nông nghiệp, Vĩnh Chấp chú trọng phát triển cây lương thực với mục tiêu đảm bảo an ninh lương thực trên địa bàn, tăng cường áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; đưa các loại giống mới có năng suất cao trên diện rộng, đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng hàng hoá. Đến nay, toàn xã có diện tích lúa gieo cấy 2 vụ 420 ha, năng suất đạt 35,7 tạ/ha; khoai lang và các loại khoai môn khác xấp xỉ 100 ha, năng suất từ 76 tạ trở lên/ha; sắn 125 ha. Đặc biệt Vĩnh Chấp mạnh dạn đưa cây lạc vào trồng trên cát 103 ha, năng suất trên 16 tạ/ha, mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Vào mùa mưa có những đoạn đường vào xã trở nên lầy lội khủng khiếp
Vĩnh Chấp còn có tiềm năng lớn về phát triển kinh tế lâm nghiệp. Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của rừng, trong những năm qua, Vĩnh Chấp đã chỉ đạo nhân dân trồng, khoanh nuôi, chăm sóc và bảo vệ rừng có hiệu quả. Đến nay toàn xã có diện tích cây lâm nghiệp gần 3.700 ha (trong đó do Lâm trường Bến Hải quản lý 2.500ha), độ che phủ đạt 65%. Giá trị sản phẩm rừng mang lại 14 tỷ đồng mỗi năm.
Trên lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và xây dựng cơ bản năm qua, Vĩnh Chấp cũng có nhiều tín hiệu khả quan. Cơ sở hạ tầng nông thôn bao gồm: điện, trường, hệ thống giao thông thuỷ lợi, hệ thống phát thanh - truyền hình đến các thôn xóm từng bước được đầu tư nâng cấp để đáp ứng yêu cầu sử dụng trong thời kỳ mới.
Song song với các chiến lược phát triển kinh tế, Vĩnh chấp đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực văn hoá - xã hội, bởi Đảng bộ và nhân dân địa phương luôn xác định: "Phát triển văn hoá chính là nền tảng, động lực cho việc phát triển kinh tế". Theo đó, phong trào "toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá" được triển khai thực hiện một cách hiệu quả. Các hoạt động văn nghệ, TDTT được duy trì thường xuyên, ngày càng có chất lượng. Đời sống của nhân dân từng bước nâng lên cả về vật chất lẫn tinh thần.
Phát huy sức mạnh tập thể, Đảng ủy, chính quyền và nhân dân Vĩnh Chấp không ngừng phấn đấu hơn nữa để hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội đề ra trong giai đoạn phát triển tiếp theo. Đồng thời với sự giúp đỡ của các ban ngành, hi vọng rằng, Vĩnh chấp sẽ sớm có đủ nguồn kinh phí để tập trung xây dựng hệ thống giao thông, đảm bảo hoàn thành chương trình xây dựng Nông thôn mới theo đúng lộ trình đề ra với nhiều thắng lợi, mang lại đời sống ấm no cho bà con thôn xóm, góp phần đẩy nhanh sự nghiệp CNH – HĐH đất nước.
Bài, ảnh: Trung Lê