Ông Phạm Ngọc Định, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Bộ GD&ĐT
Để không gây áp lực cho học sinh, Bộ GDĐT đã có hướng dẫn về việc đánh giá học sinh tiểu học chỉ bằng nhận xét thay vì cho điểm để. Tuy nhiên vẫn có nhiều giáo viên chưa bỏ thói quen cho điểm học sinh. Với việc thay đổi cách đánh giá - không chấm điểm - hy vọng sẽ làm giảm bớt áp lực trong việc học thêm của phụ huynh, học sinh tiểu học.
Tôi vẫn khẳng định việc cho trẻ học chữ trước khi vào lớp 1 là phản khoa học.
Nhưng Bộ giải thích thế nào khi mặc dù biết nhưng phụ huynh vẫn phớt lờ những cảnh báo để cho con đi học thêm?
Nguyên nhân có thể vì phụ huynh quá kỳ vọng, muốn con phải đọc thông, viết thạo hơn các bạn khác. Mặt khác là nhiều người rơi vào tâm lý đám đông, không cân nhắc kỹ tác hại. Đây là sự lầm tưởng của phụ huynh.
Nhưng thực tế một lớp học quá đông, 50, 60 học sinh, cô không thể quan tâm tới từng học sinh thì không học trước có đuổi kịp chương trình, bạn bè?
Đúng là ở Hà Nội và các thành phố lớn có hiện tượng lớp quá đông. Tuy nhiên với chương trình tiểu học, nội dung kiến thức không quá nhiều, nhất là lớp 1. Với những lớp học này cô giáo sẽ vất vả hơn nhưng khắc phục dần, giải quyết từng bước thì vẫn đạt yêu cầu. Đối với trường hợp này, chúng tôi có hướng dẫn giáo viên trao đổi để có sự phối hợp với phụ huynh trong việc kèm dạy ở nhà nhưng tuyệt đối không phải đi học thêm bên ngoài.
Không ít phụ huynh phản ánh cô giáo lớp 1 đã quen với việc học sinh phải biết đọc, biết viết nên dạy nhanh, dạy lướt. Những học sinh không đáp ứng được thì bị chê lười, dốt, phụ huynh lại phải cho đi học thêm. Vậy việc chuyên môn, chất lượng giáo viên trên lớp là do ai quản lý, kiểm soát?
Theo phân cấp thì trước hết hiệu trưởng phải chịu trách nhiệm, rồi tới các cấp quản lý, nếu giáo viên không thực hiện đúng chuyên môn, trách nhiệm. Bình bầu thi đua cuối năm đều đánh giá trừ điểm đối với cơ sở, địa phương phát hiện sai phạm. Tới đây Bộ cũng sẽ kiểm tra đột xuất và cũng rất mong báo chí cung cấp địa chỉ cụ thể để có hình thức xử lý phù hợp.
Ông có cho là vấn đề là ở giáo viên hay không vì nếu tâm huyết với học sinh thì giáo viên đã không gây ra những tình huống để phụ huynh hiểu là phải đi học thêm?
Đúng là giáo viên lớp 1 phải thực sự yêu trẻ, tâm huyết với nghề. Giáo viên lớp 1 đặc biệt quan trọng. Trẻ mới vào học lớp 1 thì đọc, viết không quá quan trọng. Vấn đề là nắm bắt được tâm lý học sinh, khuyến khích học sinh vào nề nếp, có hứng thú trong học tập. Có lẽ Bộ sẽ phải có hướng dẫn nhắc nhở về việc lựa chọn giáo viên thực sự có năng lực, tâm huyết để phân công dạy lớp 1.
Xin cảm ơn ông.
ThS Lê Ngọc Điệp - Trưởng phòng Tiểu học - Sở GDĐT TPHCM: Hoàn thành chương trình mầm non, HS đã hội đủ tố chất vào lớp 1
Trưởng phòng Lê Ngọc Điệp - Ảnh: T.T
Phụ huynh cũng có thể giúp trẻ làm quen với con chữ thông qua việc thường xuyên đọc truyện, đọc sách cho con nghe. Nếu có điều kiện, phụ huynh cũng nên đưa trẻ đi “làm quen” trước với môi trường học ở lớp 1 (nếu trẻ có anh chị đi học trước). Hoặc để thực hiện điều này, phụ huynh cũng có thể đưa trẻ đi tham quan với mình ở những chương trình mà hiện nay nhiều trường tiểu học trên địa bàn TPHCM vẫn thường tổ chức vào mỗi đầu mùa tuyển sinh đó là cho phụ huynh đến tìm hiểu cơ sở vật chất, môi trường dạy - học, dĩ nhiên là phụ huynh phải đến trường đúng tuyến cư ngụ thì mới đạt hiệu quả. Đừng để trẻ tham quan một nơi, bắt trẻ học một nẻo sẽ phản tác dụng.
Cũng xin đề cập đến một khía cạnh nữa rất quan trọng mà phụ huynh cần hiểu đúng và hiểu rõ, đó là: Ở lớp 1 hiện nay sẽ không có đánh giá giỏi, dở mà mục tiêu sau cùng là sau khi hoàn tất chương trình học lớp một, tất cả các em sẽ đọc thông viết thạo chứ không phải là phải biết những kỹ năng này trước. Điều này thể hiện cụ thể ở phần đánh giá của giáo viên trong sổ học bạ là không cho điểm số ở 4 tuần học đầu tiên của trẻ mà chỉ ghi chú để phụ huynh biết đúng năng lực của con em mình. Hay ngay cả với những lớp tăng cường ngoại ngữ cũng vậy. Trẻ chỉ được tham gia vào những lớp học này từ học thời điểm sau 7 tuần học. Khi đó trẻ đã thể hiện phần nào năng khiếu, điểm mạnh của mình. Từ đó mới lọc ra những trẻ có năng khiếu để học lớp tăng cường nâng cao. Còn đa phần những trẻ bình thường khác, có năng khiếu ở những lĩnh vực khác sẽ chỉ học ở lớp phổ cập ngoại ngữ theo hình thức môn tự chọn... Như thế, mọi trẻ sẽ có cơ hội để phát triển đúng hết tố chất, năng khiếu của mình.
Chuyên gia tư vấn học đường Đỗ Hoàng Tuấn: Đừng bắt trẻ “chín ép”.
Không phải ngẫu nhiên mà có chuẩn 6 tuổi trẻ mới chính thức bắt đầu vào học lớp một. Các nhà khoa học chuyên ngành đã chứng minh, ở hầu hết các trẻ trong độ tuổi này sẽ hội đủ tố chất thể lực cũng như trí lực để có thể “hấp thụ” những kiến thức, kỹ năng trong chương trình của lớp 1 một cách phù hợp nhất. Khi phụ huynh bắt trẻ học sớm trước khi đạt độ tuổi này chính là hình thức bắt trẻ “chín vú/ chín ép”. Thực tế cũng đã cho thấy, những trẻ được học trước thường không có sự háo hức khi học chính thức. Từ đó dẫn đến tình trạng mất tập trung và với khuynh hướng này, trẻ sẽ càng “đuối dần” ngay từ khi mới chính thức bước vào chương trình học chính thống. Không chỉ thế, về mặt y học mà xét, khi trẻ chưa phát triển đủ về thể chất (chiều cao, thể lực, trương lực cơ tay…) mà người lớn cứ ép trẻ tập viết trước ở các lớp học thêm (hầu hết lại ở những cơ sở không đủ chuẩn về bàn ghế, ánh sáng) sẽ dẫn tới sai tư thế ngồi, sai cách viết... Như vậy, trẻ sẽ bị ảnh hưởng đến hệ cơ xương khớp và cả hệ thần kinh.
