Tại Hội nghị thảo luận hoàn thiện các nội dung dự án Luật đầu tư công, Bộ trưởng Kế hoạch & Đầu tư Bùi Quang Vinh đã nói thẳng, lý do vì sao đầu tư công ở Việt Nam lại cao.
Chi phí làm đường đắt nhưng chất lượng lại không tốt
Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, nhiều đơn vị tư vấn không còn giữ được quan điểm độc lập, mà bắt tay với chủ đầu tư, ban quản lý gây thất thoát vốn
Theo đó phản ánh có những công trình chủ đầu tư và công ty tư vấn bắt tay nhau, nâng đơn giá lên gấp 2-3 lần so với giá trị thực tế.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông, giải thích, hàng năm Chính phủ vẫn giao cho Bộ Xây dựng phải công bố công khai từng suất đầu tư như số dự án, loại đường, đơn giá, tất cả đều được công khai.
Trong đó, có những suất đầu tư thuộc cao cấp, suất đầu tư bình thường. Ông Đông cho biết, đánh giá đường Việt Nam có đắt hơn Mỹ hay không phải đi vào từng loại đường cụ thể, để có những đánh giá tương đồng.
Thứ trưởng Đông nêu ví dụ, không thể hỏi vì sao rau Đà Lạt mua ở Đà Lạt lại rẻ hơn mua ở Hà Nội được.
Do đó, việc so sánh phải tùy thuộc vào tính chất từng dự án, địa điểm, khu vực... ví dụ như bóc tách vật liệu xây dựng, chi phí giải phóng mặt bằng... của từng dự án là khác nhau.
Tuy nhiên, vấn đề này, không phải lần đầu tiên được đề cập, bởi trước đó đại biểu Quốc hội Trịnh Ngọc Thạch, ĐBQH đoàn Hà Nội đã từng chỉ thẳng ví dụ cụ thể đối với việc làm đường cao tốc ở Việt Nam.
Đại biểu Thạch dẫn ví dụ làm 1km đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đoạn đi qua thành phố Đà Nẵng sẽ mất khoảng 267 tỷ đồng, tương đương 12,7 triệu USD (Trong khi Trung Quốc làm chỉ có 5 triệu USD/km, còn Mỹ thì chỉ mất 4,5 triệu USD/km.
“Làm đường cao tốc Việt Nam đã vượt kỷ lục đắt hơn gấp 3 lần Mỹ, và 2,6 lần Trung Quốc. Đầu tư công ở Việt Nam lãng phí và thất thoát như thế nhưng lại chưa quy định rõ cấp nào sẽ chịu trách nhiệm”, đại biểu Thạch nói.
Thực tế tiêu cực trong các dự án xây dựng cũng từng được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề cập thẳng rằng: “Có công trình xây dựng, giao thông nào mà không đội giá, các đồng chí thử tìm xem, đội lên hàng nghìn tỉ đồng nhưng rồi lại đâu vào đấy”.
Vấn đề này, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng nhận định, các cơ quan quản lý thấy rõ nhưng cuối cùng vẫn phải chạy theo chủ đầu tư để điều chỉnh giá khiến giá xây dựng của Việt Nam đắt nhất khu vực, thế giới. Đặc biệt các công trình giao thông, công trình xây dựng, công trình nào cũng dây dưa kéo dài để đòi điều chỉnh giá.
Do đó, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nêu ý kiến: “Dự thảo Luật Đầu tư công sẽ phải làm rõ trách nhiệm của đơn vị tư vấn, cùng với chủ đầu tư và ban quản lý để răn đe, truy cứu trách nhiệm và phòng ngừa sai phạm”, Bộ trưởng Vinh nói.
Theo VOV