Người dân vùng cao Bắc Kạn đang bức xúc về thông tin tại kỳ họp HĐND tỉnh này từ ngày 16 đến 19/7, đại biểu dự kỳ họp chất vấn, yêu cầu phải sớm làm rõ vì sao chính quyền và ngành Thuế của tỉnh để cho một doanh nghiệp khai thác mỏ vàng sa khoáng lớn tại xã An Thắng, huyện Pác Nặm nợ đọng thuế và phí môi trường từ năm 2012 đến tháng 6/2013, với số tiền hơn 158 tỷ đồng mà không đôn đốc, truy thu, xử lý vi phạm theo quy định của pháp Luật?

Ông Hứa Đình Bích - Cục phó Cục thuế tỉnh Bắc Kạn trao đổi với PV.

Câu chuyện được tóm tắt như sau: Năm 2008, ông Trương Chí Trung, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn lúc bấy giờ (nay công tác tại Bộ Tài Chính) đã ký Quyết định số 2758/QĐ-UBND, ngày 25/12/2008, về việc Khuyến khích các doanh nghiệp khai thác khoáng sản làm du lịch. Ngược lại tỉnh Bắc Kạn ưu tiên cấp mỏ cho những doanh nghiệp đăng ký làm du lịch, gọi tắt là "Chương trình đổi vàng lấy du lịch". Chỉ một quyết định như vậy, 24 mỏ vàng của tỉnh nghèo này đang nằm yên vắng mãi nơi xó rừng, bờ suối đã nhanh chóng được Chủ tịch tỉnh Bắc Kạn mai mối cho những đại gia xế hộp từ Hà Thành đến đo vẽ, tìm cách tổ chức giải tỏa mặt bằng là ruộng đất nông dân sinh sống trên các mỏ vàng.

Trong số những mỏ thuộc “Chương trình đổi vàng lấy du lịch" có mỏ vàng sa khoáng ở Bản Nghiểng - Vằng Ma, xã An Thắng, huyện Pác Nặm. Nơi đây là vùng sâu, vùng xa được người dân Pác Nặm ra sức bảo vệ nghiêm ngặt tài nguyên quốc gia từ bao đời nay, cũng như bảo vệ nguồn nước, để dòng nước Sông Năng luôn trong xanh, cung cấp tôm cá cho muôn dân và nước sạch cho hồ Ba Bể mãi đẹp và thơ mộng như viên ngọc. Cũng do mỏ này còn nguyên khai, nên sông Năng không bao giờ bị bồi lắng, vẩn đục. Thế nhưng, chính quyền tỉnh Bắc Kạn đã ưu tiên giới thiệu cho Công ty Cổ phần thương mại và khoáng sản Nguyên Phát (Cty Nguyên Phát), địa chỉ 18B/43/337 đường Cầu Giấy, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy thành phố Hà Nội được lập Hồ sơ thăm dò, khảo sát chuẩn bị các quy trình phục vụ cho việc cấp mỏ. Đổi lại, Cty Nguyên Phát hứa với tỉnh Bắc Kạn sẽ thực hiện dự án Du lịch sinh thái tại Bản Cám, thuộc Vườn quốc gia hồ Ba Bể.

Cục thuế tỉnh Bắc Kạn bao giờ thu được hơn 158 tỷ đồng nợ thuế và phí tài nguyên của Cty Nguyên Phát?

Đúng lúc, Chủ tịch tỉnh Bắc Kạn chuẩn bị ký cấp hàng loạt các mỏ vàng, trong đó có mỏ vàng sa khoáng Bản Nghiểng - Vằng Ma, xã An Thắng, huyện Pác Nặm của Cty Nguyên Phát thì bị cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh đồng loạt phản đối.

Huyện ủy huyện Na Rì, nơi phải giải tỏa nhiều ruộng vườn để cấp các mỏ vàng đã có văn bản kiến nghị Tỉnh ủy Bắc Kạn xem xét lại Quyết định 2758 của Chủ tịch UBND tỉnh về việc cấp mỏ vàng theo cái gọi là “Chương trình đổi vàng lấy du lịch”. Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Bắc Kạn phải vào cuộc và nhanh có kết luận rằng: Quyết định 2758 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn đã vi phạm Luật khoáng sản... Thế là các mỏ vàng phải dừng lại, trong đó có mỏ vàng sa khoáng Bản Nghiểng - Vằng Ma, xã An Thắng, huyện Pác Nặm.

Thế nhưng, sức hút của vàng bạc đã làm cho doanh nghiệp quyết tâm "lấy" cho bằng được mỏ vàng sa khoáng còn nguyên khai này. Cty Nguyên Phát tiếp tục xoay xở sang xin cấp mỏ vàng sa khoáng xã An Thắng theo Luật Khoáng sản, và đã được cấp phép khai thác khi hồ sơ pháp lý đầy đủ theo quy định.

Nếu việc khai thác và nộp thuế diễn ra đúng như thiết kế mỏ, thì mọi việc chẳng có gì phải bàn. Nhưng lạ thay, Cty Nguyên Phát chỉ làm mỗi việc tổ chức đào bới lấy vàng, mỗi ngày được bao nhiêu kg vàng sa khoáng thì chỉ có trời mới biết? Còn phần trách nhiệm phải nộp thuế tài nguyên, phí môi trường theo tiến độ và lộ trình khai thác, Cty Nguyên Phát cứ "ngậm miệng ăn tiền" không chịu thực hiện. Trong khi đó, hàng trăm công nhân cùng các thiết bị khai thác như các máy xúc, máy ủi, sàng tuyển tăng ca hoạt động hết công suất, làm nước đục, ô nhiễm dòng chảy không chỉ nơi có vỉa vàng mà ra ngoài cả chỉ giới. Cty Nguyên Phát bất chấp các quy định, cam kết, tự ý đào ra ngoài chỉ giới như thách thức dư luận và chính quyền cơ sở. Khi người dân kiên quyết tố giác, cơ quan chức năng mạnh bạo vào kiểm tra, lập biên bản vi phạm, để trình UBND tỉnh Bắc Kạn tạm đình chỉ khai thác mỏ. Nhưng UBND tỉnh Bắc Kạn đã không đếm xỉa đến đề xuất của cơ quan chức năng xử lý vi phạm đối với Cty Nguyên Phát?

Ỷ thế chính quyền tỉnh Bắc Kạn làm ngơ, Cty Nguyên Phát đã ngang nhiên khai thác ngoài chỉ giới, trốn nghĩa vụ nộp thuế tài nguyên theo Luật Khoáng sản và Phí Môi trường và theo Nghị định 74/2011 ngày 25/8/2011. Điều này đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Bắc Kạn nhất trí ra Nghị quyết số 09/2012/NQ-HĐND ngày 16/7/2012 do ông Hà Văn Khoát - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Bắc Kạn lúc bấy giờ ký "Về quy định mức thu phí bảo vệ môi trường đối với khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn". Nghị quyết này là cơ sở pháp lý tăng nguồn thu từ việc cho khai thác khoáng sản trên địa bàn, càng làm dư luận cán bộ, đảng viên, nhân dân tại tỉnh này thêm bức xúc, hoài nghi về người đứng sau “bảo kê” cho sai phạm của Cty Nguyên Phát?

Nhiều người đặt câu hỏi: Vì sao chính quyền Bắc Kạn rất mạnh tay với các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ tiểu thương có nợ đọng thuế, kiên quyết đôn đốc thu róc từng nghìn đồng tiền phí, thuế của những bà bán rau ngoài chợ, trong khi đó lại để Cty Nguyên Phát được gia tăng nợ thuế và phí tài nguyên của tỉnh Bắc Kạn đến con số hơn 158 tỷ đồng, gần bằng 50% tổng thu Ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn theo kế hoạch năm 2013?.

Bao giờ Cty Nguyên Phát mới nộp số tiền nợ thuế và phí tài nguyên nói trên cho ngân sách tỉnh Bắc Kạn?

Văn hiến kính chuyển những thông tin nóng có trong bài viết này đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh Tra Chính phủ và Tỉnh ủy Bắc Kạn sớm chỉ đạo và làm rõ, xử lý nghiêm.

 Trọng Phong - Minh Bạch