Ngày 30/1/2013, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 966/VPCP-TH gửi Bộ Giáo dục và Ðào tạo về thông tin mà các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải về trường Đại học Ngoại thương. Nội dung công văn nêu rõ: “Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Giáo dục và Ðào tạo kiểm tra sự việc báo nêu, nếu đúng phải có biện pháp xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 25/2/2013″.

Ngày 16/7/2013 Thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có Kết luận thanh tra số 548/KL-TTr, trong kết luận này, đã nhắc tên bà Đào Thị Thu Giang 13 lần và nêu rõ 6 nội dung thiếu sót, sai phạm của bà Đào Thị Thu Giang với tư cách là Phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất, kế toán-tài vụ, và trước đây là Trưởng phòng Kế hoạch-Tài chính. Tuy vậy, nhiều ý kiến vẫn cho rằng kết luận của thanh tra không khách quan, công minh và có dấu hiệu bao che “sai phạm” cho bà Giang. Trao đổi về nội dung bản kết luận thanh tra, TS Nguyễn Huyền Minh, Phó Chủ tịch Công đoàn Khoa Kinh tế và Kinh doanh Quốc tế, thành viên tham gia thực hiện Dự án Mutrap III nêu ý kiến: “Kết luận thanh tra chưa đi đến cùng bản chất của sự việc, những vấn đề mấu chốt, cần làm rõ thì lại nói là không có cơ sở kết luận… thể hiện sự thiếu trách nhiệm, có dấu hiệu bao che sai phạm…”.

Mặc dù thanh tra phát hiện sai phạm cả về hình thức và nội dung công khai tài chính, tạo khe hở che dấu tham nhũng và việc để ngoài sổ sách nhiều khoản thu, chi sai quy định, nhưng thanh tra lại kết luận “Trường đã thực hiện công khai thu, chi tài chính, cơ bản đúng theo quy định”. Nếu việc công khai tài chính được thực hiện theo đúng quy định tại Quyết định số 58/2010/QĐ-TTg và Thông tư số 21/2005/TT-BTC để cán bộ, giảng viên giám sát thì đã không xảy ra những sai phạm tài chính nghiêm trọng, kéo dài.

Từ tháng 10/2008 đến tháng 5/2010 các giảng viên: Vũ Ðức Cường, Lê Thị Thu Hường, Nguyễn Thị Tường Anh, Phạm Thị Mai Khanh, Hoàng Xuân Bình, Lương Thị Ngọc Oanh, Phạm Thanh Hà, Phan Thu Hiền đã phải nộp số tiền 491.908.944 đồng, là kinh phí đi đào tạo theo Chương trình Tiên tiến cho TS Ðào Thị Thu Giang mà không có chứng từ. Thanh tra ghi “qua kiểm tra chứng từ lưu trữ tại Phòng KH-TC, có 01 phiếu thu số T05/2 ngày 28/2/2011, với số tiền: 491.908.944 đồng, lý do nộp là: “hoàn trả kinh phí thừa đi đào tạo theo CTTT”, kèm theo Bảng kê danh sách các giảng viên của CTTT hoàn trả tiền đào tạo ngắn hạn do bà Phạm Thị Mai Khanh lập có xác nhận của Phòng KH – TC, ký duyệt của Hiệu trưởng. Bảng kê có chữ ký nộp và nộp thay của các giảng viên (là những người nhận tiền tạm ứng). Riêng giảng viên Bùi Thị Lý không có tên trong danh sách nộp tiền.” Thanh tra đã không làm rõ tính hợp pháp của chữ ký thay và việc thu hồi các khoản tiền hợp pháp của giảng viên đã quyết toán chứ không phải tạm ứng. Thanh tra đã cố tình bao che cho bà Giang bằng cách tránh không kết luận trách nhiệm của bà Giang trong việc thu số tiền này trong một khoảng thời gian dài bắt đầu từ 3 năm trước khi có chứng từ giả ghi ngày 28/2/2011.

Từ tháng 9/2010 đến tháng 4/2012, các thành viên Ban thực hiện dự án MUTRAP III, gồm có: Trịnh Thị Thu Hương, Nguyễn Thị Việt Hoa, Phạm Thị Mai Khanh, Vũ Ðức Cường, Nguyễn Huyền Minh, Nguyễn Thị Xuân Hường, Phạm Thanh Hà, Nguyễn Cương đã phải nộp toàn bộ tiền lương theo hợp đồng khoán việc, với số tiền 1.214.580.766 đồng cho Phó hiệu trưởng Ðào Thị Thu Giang và Kế toán trưởng Phạm Thu Hương (theo chỉ đạo của Phó hiệu trưởng Ðào Thị Thu Giang) mà không có chứng từ. Theo phản ánh của một số thành viên Ban thực hiện dự án MUTRAP III, tất cả số tiền đó các giáo viên đã phải nộp cho Phó hiệu trưởng Đào Thị Thu Giang tại phòng riêng và sảnh nhà A của trường. Tuy nhiên, Thanh tra đã không làm rõ ý kiến của các thành viên tham gia Dự án MutrapIII – FTU2 mà cho rằng bản chất là nộp lại toàn bộ tiền lương, việc nộp tiền trên cơ sở tự nguyện, không có căn cứ, không có chủ trương và không có chứng từ.

Trước sự phản ứng của các giáo viên, để che giấu hành vi sai trái và nguồn gốc khoản tiền bất hợp lý này, Hiệu trưởng Hoàng Văn Châu đã chỉ đạo lập chứng từ giả mạo vào trưa chủ nhật, ngày 17/6/2012 để hợp thức hóa các khoản thu từ năm 2008 đến 2012, nhưng lại đưa vào sổ kế toán năm 2011? Việc làm này đã cho thấy rõ vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc tài chính kế toán của nhà trường, thu tiền, lập phiếu thu trái pháp luật? Tuy nhiên, Thanh tra đã bao che bằng cách không làm rõ thời điểm nhận tiền của bà Giang đã kéo dài từ trước 3 năm so với thời điểm nộp tiền. Trong 3 năm đó, số tiền tham nhũng được để ở đâu, sử dụng làm gì, trách nhiệm của những người liên quan thế nào?

Trong bản góp ý đối với Thường vụ Đảng ủy Trường Đại học Ngoại thương theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4, một vị lãnh đạo có uy tín đã nghỉ hưu nêu rõ: “Trong vài năm gần đây, đặc biệt trong hai năm gần đây, dư luận giáo viên và cán bộ trong trường cho rằng quan hệ giữa Hiệu trưởng Châu (Bí thư Đảng ủy) và Hiệu phó Giang (Ủy viên Ban thường vụ) có quan hệ trên mức bình thường, dẫn đến có sự thiên vị trong phân công công việc cho Hiệu phó Giang và sự thiếu bàn bạc dân chủ trong Ban giám hiệu. Việc này có hay không?”

Trong một diễn biến khác, ngoài những sai phạm đã nêu, trong cuộc họp Hội đồng chức danh giáo sư cơ sở Đại học ngoại thương ngày 16/9/2012, ứng viên Ðào Thị Thu Giang đã không có đủ số phiếu cần thiết đối với chức danh PGS. Ông Hoàng Văn Châu – Chủ tịch hội đồng – đã yêu cầu những ai vừa bỏ phiếu không tín nhiệm đối với bà Giang phải giải thích rõ lý do, yêu cầu bỏ phiếu lại và đe dọa những ai không bỏ phiếu cho bà Giang sẽ không được vào hội đồng giáo sư cơ sở các năm sau. Mặc dù đã có nhiều ý kiến phản đối và nói rõ lý do không bỏ phiếu cho Bà Giang là do có tham nhũng và suy thoái đạo đức. Nhưng do sức ép của Hiệu trưởng, hội đồng đã phải bỏ phiếu lần thứ 2 và kết quả bỏ phiếu lần hai vẫn giữ nguyên như ban đầu. Một điểm bất hợp lý nữa là bà Giang mới có thâm niên tiến sĩ ba năm, nhưng đánh giá của tổ thẩm định hồ sơ lại cho điểm 14 bài báo xuất sắc. Ngay sau khi biết bà Giang có tới 14 bài báo xuất sắc, ông Đinh Đăng Quang – Thư ký hội đồng chức danh GS nhà nước, người tham dự phiên họp này – cho hay sau khi nghe báo cáo thẩm định hồ sơ kết luận bà Giang có 14 bài báo xuất sắc, ông Quang đã đề nghị hội đồng phải xem xét lại ngay vì bài báo khoa học xuất sắc có những tiêu chí đòi hỏi rất khắt khe, không đánh giá dễ dàng được. Sau đó, hội đồng đã xem xét lại và rút xuống còn một bài báo xuất sắc. Không những thế, hầu hết các bài viết của bà Giang là đồng tác giả, bà Giang chỉ đứng tên và thuộc lĩnh vực kinh tế phát triển, phát triển bền vững,… không phải trong lĩnh vực chuyên môn Kế toán của bà Giang.

Mặc dù theo quy định của Điều lệ trường Đại học, Hội đồng Khoa học và Đào tạo được thành lập theo nhiệm kỳ của Hiệu trưởng, nhưng ngày 25/4/2013, đang giữa nhiệm kỳ của Hiệu trưởng, Ông Hoàng Văn Châu đã thành lập lại Hội đồng Khoa học và Đào tạo để đưa những người thân tín vào Hội đồng. Ngày 23/5/2013, Ông Châu đã triệu tập họp Hội đồng khoa học đào tạo đề bầu các thành viên Hội đồng chức danh giáo sư cơ sở Đại học Ngoại thương 2013, đồng thời “đe dọa” loại bỏ những người đấu tranh chống sai phạm, tiêu cực và không bỏ phiếu cho Bà Giang năm trước.

Dự kiến, ngày 19/09/2013, Hội đồng chức danh Ngành Kinh tế sẽ họp bỏ phiếu thông qua tư cách ứng viên và công nhận đạt tiêu chuẩn chức phó giáo sư cho bà Đào Thị Thu Giang. Song, với những dấu hiệu sai phạm đã được nêu trên, TS Đào Thị Thu Giang liệu có đạt tiêu chuẩn giảng viên bởi đã có dấu hiệu tham nhũng, chiếm đoạt tiền của giảng viên, đồng nghiệp? Dư luận đang chờ đợi sự khách quan, công minh của các nhà khoa học trong việc bỏ phiếu công nhận đạt tiêu chuẩn chức phó giáo sư TS Đào Thị Thu Giang.

Theo TC Pháp lý