Biểu hiện của “rửa bằng”
Trước hết có thể khẳng định rằng, trong tuyển dụng, sử dụng lao động, đánh giá năng lực, đề bạt, bổ nhiệm đội ngũ cán bộ công chức, viên chức, …việc sử dụng tiêu chí đánh giá thông qua bằng cấp là việc cần thiết, để phân loại, không đánh đồng mọi người với nhau trong cùng cơ quan đơn vị và lực lượng lao động xã hội nói chung. Bằng cấp thể hiện quá trình phấn đấu học tập nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ của mỗi cá nhân. Xong chủ yếu dựa vào đó thôi thì chưa đủ, vì bằng cấp chỉ là một trong những tiêu chí thể hiện năng lực hoạt động thực tiễn của mỗi người, nhưng đó mới chỉ là biểu hiện bên ngoài về mặt hình thức, vì “chiếc áo cà sa không làm nên thầy tu”, nước sơn không thể nói lên chất lượng gỗ tốt hay ngược lại; trong khi đó “nội dung bên trong” mới làm nên bản chất sự vật hiện tượng, năng lực học tập, khả năng hoạt động thực tiễn mới nói lên chất lượng trong quá trình công tác của mỗi cá nhân.
Một thực tế trong những năm vừa qua, “chạy bằng” đã tạo ra “rửa bằng” một hiện tượng khá phổ biến cùng với sự nở rộ, mở rộng của các hình thức đào tạo như đào tạo từ xa, liên thông, liên kết, tại chức, chính quy từ bậc học trung cấp đến thạc sỹ, tiến sỹ trong hệ thống giáo dục quốc dân (do Bộ giáo dục và Đào tạo quản lý), từ công nhân, giáo dục dạy nghề cũng từ trung cấp, cao đẳng (do Bộ Lao động TBXH quản lý), rồi tốt nghiệp giáo dục dạy nghề cũng có thể liên thông lên đại học tại chức, chính quy…Với sự phát triển muôn hình muôn vẻ của hệ thống giáo dục quốc dân và hệ thống giáo dục dạy nghề đã tạo ra những mặt tích cực là thúc đẩy xã hội hóa học tập, xong cũng tạo ra những kẽ hở, bất cập, không đi liền với quản lý chặt chẽ và nâng cao chất lượng đào tạo đã tạo đất sống dung dưỡng cho những hiện tượng tiêu cực, nhất là hiện tượng “chạy bằng cấp” bằng “rửa bằng cấp” học giả bằng thật từ phía người học.
Cũng có một thực tế khác, khi học sinh không đủ khả năng thi đỗ các trường đại học, có một con đường phổ biến là đi “đường vòng”, có nghĩa là học từ trung cấp, xong liên thông, lên cao đẳng, đại học và sau 5 năm học cũng có bằng đại học chính quy, tại chức hoặc đại học từ xa. Trong những năm qua các trường thành lập ngày càng nhiều, nhất là các đại học, cao đẳng tỉnh, vùng, miền, ngành…Học sinh tuyển vào không đủ, liên kết liên thông đã trở thành một trong những hoạt động chủ yếu của trường để tạo việc làm, tăng nguồn thu. Xong tuyển sinh liên kết liên thông, thậm chí là đào tạo chính quy ngay tại trường, nhiều trường với phương châm “tìm mọi cách để không cho chúng thoát” – níu giữ học sinh, thậm chí có trường còn ra thông báo, làm cam kết “trao tay luôn 2.5 đến 3 triệu” cho môi giới nếu làm thủ tục nhập học được cho 1 học sinh. Với thực trạng như vậy, ai đảm bảo rằng, chất lượng đào tạo sẽ đáp ứng yêu cầu, và số “học giả bằng thật” trong số đó là con số không nhỏ.
Cũng có thực tế rõ ràng hơn, không ít cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị, nhiều cán bộ, công chức, viên chức bằng chưa đạt chuẩn, chỉ ở mức độ trung cấp, cao đẳng, đi học liên thông, phổ biến là tại chức để có bằng đại học, sau đó thi cao học, tốt nghiệp thạc sỹ, thậm chí tiến sỹ, vừa học vừa làm. Khi tốt nghiệp cũng “Mũ cao áo dài”, cũng liên hoan đình đám để rửa cái bằng, đánh dấu hoàn thành quá trình phấn đấu để thay cái bằng trung cấp, cao đẳng, đại học tại chức bằng cái bằng thạc sỹ, tiến sỹ; mà thạc sỹ, tiến sỹ thì người ta đâu có gọi là thạc sỹ tiến sỹ tại chức hay chính quy. Có bằng đương nhiên là thay đổi ngạch lương, bậc lương, đủ điều kiện và là điểm cộng để đề bạt cất nhắc. Và “rửa bằng” theo nghĩa bóng của từ là cách thức để nâng cao vị thế của những đối tượng này, mà quá trình này ở nước ta thì không phải là khó, đầu ra thạc sỹ chỉ riêng ngoại ngữ phải bằng B chuẩn châu Âu, thế nhưng hỏi được bao nhiêu % thạc sỹ diện này, đọc được tài liệu, giao tiếp được với người nước ngoài? Thế mới có chuyện từ một anh bảo vệ, vừa làm vừa học trung cấp, rồi liên thông đại học tại chức, rồi học và tốt nghiệp thạc sỹ, sau đó cũng tham gia
Theo: Phaply.net.vn